به بهانه یك روز جهانی
وضعیت نگران کننده اقیانوس ها و ناکافی بودن تلاش بشر برای نجات آنها
به گزارش بیست و یکم، رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، گفت: دانش بشر حکایت از وضعیت نگران کننده اقیانوس ها و دریاها دارد و با این وجود، تلاشهای انجام شده برای نجات اقیانوس و زمین همچنان کافی نیست.
به گزارش بیست و یکم به نقل از ایسنا، اقیانوس ها با پوشش بیشتر از ۷۰ درصدی کره زمین، ۵۰ درصد اکسیژن این سیاره را تولید می کنند. همینطور دارای بیشترین تنوع زیستی در کره زمین هستند؛ ازاین رو منبع مهم، حیاتی و اصلی پروتئین برای بیشتر از یک میلیارد نفر در سراسر دنیا به شمار می روند. همینطور اقیانوس ها سهم مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می کنند، به نحوی که تخمین زده می شود تا سال ۲۰۳۰ نزدیک به ۴۰ میلیون نفر در صنایع در رابطه با اقیانوس ها مشغول کار می شوند.
به رغم گشاده دستی اقیانوس ها برای ساکنان خشکی، مطابق برخی آمارها ۹۰ درصد از جمعیت ماهیان بزرگ اقیانوس ها از بین رفته و ۵۰ درصد از صخره های مرجانی دریاها تخریب شده است. این از آن حکایت می کند که بشر بیشتر از مقدار قابل جبران، از اقیانوس ها برداشت کرده است. بنابراین ضروری است برای حفاظت از دریاها و اقیانوس ها تعادل جدیدی مبتنی بر شناخت آنها و چگونگی ارتباط انسان با آن شکل گیرد که فراگیر، ابتکاری و همراه با تبیین و ترویج تجربه های گذشته باشد.
مطالعات جدید نشان داده است نرخ بی سابقه کاهش اکسیژن در اقیانوس ها به علت تغییر اقلیم، آلودگی آب ها، ورود فاضلاب به آنها و فعالیتهای کشاورزی، سبب گسترش سریع «مناطق مرده» در اقیانوس های جهان شده و باعث بروز تهدید زیستی برای زیست بوم ها و حیات دریایی شده است.
میزان کلی اکسیژن در اقیانوس ها تا حدود دو درصد افت کرده و تعداد «مناطق مرده» که به عارضه کم اکسیژنی گرفتار شده اند(یعنی میزان کاهش اکسیژن در آنها به مرز خطرناکی رسیده) از ۴۵ نقطه در دهه ۶۰ میلادی، به دست کم ۷۰۰ منطقه هم اکنون رسیده است.
خیلی از جانداران دریایی بزرگ تر و فعال تر مانند کوسه، نیزه ماهی و ماهی تُن نمی توانند در این مناطق زندگی کنند و در دراز مدت در معرض خطر انقراض دسته جمعی قرار دارند، مگر آنکه روند کنونی برعکس شود.
این همه، باعث شد که از سال ۲۰۰۹ سازمان ملل متحد روز هشت ژوئن مصادف با ۱۹ خرداد را بعنوان «روز جهانی دریاها و اقیانوس ها» نامگذاری کند. هدف سازمان ملل از این نامگذاری محافظت از این منابع گرانبها و نجات دادن اقیانوس ها از تخریب و آلودگی بود. سال جاری هم روز جهانی دریاها و اقیانوس ها و با شعار «بیداری روحیه عمیق همکاری و تعهد در زمینه علوم دریایی و اقیانوسی» برگزار می شود تا بار دیگر فجایعی که بشر در محیط های اقیانوسی بوجود آورده است را به یکدیگر گوشزد نماییم.
وضعیت نگران کننده اقیانوس و دریاها
دکتر مرتضی توکلی در گفتگو با ایسنا ضمن اشاره به اهمیت اقیانوس ها اظهار داشت: اقیانوس موهبتی الهی است که آغاز و تداوم حیات نباتی و جانوری و استمرار تعادل نظام مند چرخه حیات مرهون آن است. مناظر زیبا و چشم نواز، منابع سرشار زنده و غیر زنده، تنظیم اقلیم زمین، حمل و نقل روان و ارزان و تأمین امنیت و دفاع از سرزمین، تنها بخشی از منافع و مزایای اقیانوس برای ساکنان این کره خاکی است.
وی ادامه داد: ازاین رو، ۸ ژوئن مصادف با ۱۹ خرداد ۱۴۰۳ روز جهانی اقیانوس نامگذاری شده است و بعنوان یک روز نمادین جهت افزایش آگاهی و معرفی اقدامات و سیاست های کلی آمایش سرزمین در خصوص توسعه و پیشرفت مناطق و صنایع دریایی تلقی می شود.
توکلی تصریح کرد: توجه دقیق، عالمانه و آگاهانه به ناهنجاری هایی مانند ورود آلاینده های نفتی، پلاستیک ها، فاضلاب های صنعتی و شهری به دریا، صید بی رویه، توسعه صنعتی ناپایدار و تخریب زیستگاه های حساس دریایی، گرمایش بی سابقه، تغییرات شدید تراز آب دریای خزر، توسعه لایه کم اکسیژن در خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر، اسیدی تر شدن دریاها، کاهش تنوع زیستی، ورود گونه های مهاجم از راه آب توازن کشتی ها و موضوع هایی شبیه آن از اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی، تصریح کرد: همینطور شناخت منابع و منافع دریایی و بهره برداری پایدار از آنها مانند تأمین آب شیرین مورد نیاز شهرهای ساحلی، شناسایی منابع انرژی دریایی شامل منابع تجدیدپذیر و غیر تجدیدپذیر، صید و صیادی در آب های دور و نزدیک، آبزی پروری ساحلی- دریایی، گردشگری دریایی، حمل و نقل و صنایع دریایی- اقیانوسی وجه دیگری است که اهمیت روز افزون دریا و اقیانوس را بعنوان کلید جهش اقتصادی کشور مورد تاکید قرار می دهد.
وی با اشاره به اینکه دانش بشر حکایت از وضعیت نگران کننده اقیانوس و دریاها دارد، خاطرنشان کرد: با این وجود، تلاشهای انجام شده برای نجات اقیانوس و زمین همچنان کافی نیست.
توکلی تصریح کرد: با عنایت به شعار روز جهانی اقیانوس ها و دریاها در سال ۲۰۲۴ میلادی که از طرف سازمان ملل اعلام شده است، برای تحریک انگیزه ای گسترده برای نجات اقیانوس، احتیاج به «بیدار کردن عمق های جدید» است. این شعار افراد و جوامع را به بررسی عمیق تر درک اهمیت اقیانوس، اکوسیستم های آن و ارتباط آن با جنبه های مختلف زندگی مان تشویق می کند و به ضرورت بیدار شدن احساس عمیق تری از مسئولیت، آگاهی و ارزش تقدیر از اقیانوس و حفظ آن اشاره می کند.
رئیس پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی، اظهار نمود: توجه به این نکته بسیار حائز اهمیت می باشد که پایه شناخت موضوعات مطروح، توجه به رشته های علوم و مهندسی اقیانوسی- جوی و توسعه و تأمین فناوری های مورد نیاز برای پایش و مشاهدات اقیانوسی- جوی است که همت همگانی را برای پشتیبانی از مراکز علمی معتبر کشور در این حوزه طلب می کند تا با تشکیل دانش و شناخت دقیق تر، زمینه را برای بهره گیری هر چه بیشتر از قابلیت های موجود بخش دریایی و خلق ظرفیتهای جدید و هم حفاظت عالمانه از این منابع بی نظیر در سطح ملی و منطقه ای فراهم آورد.
منبع: بیست و یكم
این مطلب بیست و یکم را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب