كشف چگونگی آسیب رسانی پرتودرمانی به مغز
پیشگیری از صدمه مغزی در سرطان مغز ممكن می شود
به گزارش بیست و یكم محققان دانشگاه ˮروچسترˮ چگونگی تأثیر پرتودرمانی روی مغز را كشف كردند كه می تواند منجر به رویكردهایی شود كه از صدمه مغزی در بیمارانی كه تحت درمان سرطان قرار می گیرند، جلوگیری كند.
به گزارش بیست و یكم به نقل از ایسنا و به نقل از گیزمگ، تحقیقات جدیدی كه به سرپرستی دانشمندان دانشگاه روچستر انجام شد، روی مكانیسم مسئول ایجاد اختلال شناختی در بیماران مبتلا به سرطان مغز كه پرتودرمانی(رادیوتراپی) جمجمه ای دریافت می كنند، متمركز بود. امید است این یافته های جدید منجر به ایجاد روش های جدیدی برای محافظت از مغز در مقابل صدمه رسانی پرتودرمانی كه درمانی موثر برای نجات از سرطان است، شود.
تقریباً سالانه ۲۵ هزار نفر در ایالات متحده مبتلا به تومور مغزی تشخیص داده می شوند و خیلی از آنها بعنوان بخش مهمی از روند درمان تحت پرتودرمانی قرار می گیرند. متأسفانه بیشتر از ۸۰ درصد از بیماران نوعی از درمان را دریافت می كنند كه تحت عنوان پرتودرمانی كامل مغز شناخته می شود و اختلال دائم شناختی را به دنبال دارد.
در تحقیقات قبلی مشخص شده است كه پرتوهای تحویل داده شده به مغز طی درمان سرطان، سلول ایمنی مغز معروف به میكروگلیا را فعال می كند. میكروگلیای بیش فعال می تواند با از بین بردن سیناپس هایی كه نورون ها را به هم متصل می كند، به مغز سالم صدمه برساند.
تحقیقات جدید دقیق ترین بینش را در مورد چگونگی فعال شدن پرتوهای این فرایند با انجام چندین تحقیق روی جوندگان، بررسی كرد و دقیقاً جای صدمه میكروگلیا به سیناپس ها را نشان داد. محققان مشاهده نمودند كه میكروگلیای فعال شده توسط تشعشع سبب از بین رفتن سیناپس ها می شود كه نورون ها را به هم متصل می كند.
"كری اوبانیون" نویسنده ارشد این مطالعه جدید توضیح می دهد: مغز یك روند دائمی برای سیم كشی مجدد خویش را پشت سر می گذارد و سلول های سیستم ایمنی بدن مانند باغبان عمل می كنند و سیناپس هایی را كه سلول های عصبی را به هم وصل می كنند، با دقت هرس می كنند. اما این سلول ها در معرض تابش بیش فعال می شوند و سیناپس های ضروری را هم نابود می كنند كه باعث صدمه به مغز می شود.
شاید مهمترین وجه این مطالعه نه این كشف بلكه بررسی متد جدیدی برای مسدود كردن احتمالی این صدمه مغزی ناشی از تشعشع است.
مطالعات نشان می دهد كه گیرنده ای به نام "CR۳" برای این فرایند حیاتی می باشد و هنگامی كه آن گیرنده مسدود شود، میكروگلیا به علت دریافت تشعشع قادر به از بین بردن این اتصالات سیناپسی نیست.
جالب اینجاست كه این مطالعه شاهد افزایش فعالیت میكروگلیایی بیشتری در موش های نر بود. این نشان داده است كه مغز موش ماده امكان دارد توانایی بیشتری برای مقاومت در مقابل صدمه میكروگلیایی ناشی از تابش داشته باشد.
تحقیقات قبلی این مورد را تأیید كرده است، ازاین رو اختلافاتی كه در اینجا بین موش های نر و ماده مشاهده می شود غیرمنتظره یا بی سابقه نیست. باآنكه معلوم نیست كه این مشاهدات تا چه حد قابل انتقال به موضوعات انسانی است.
تحقیقات جدید راه را برای توسعه رویكردهایی فراهم می آورد كه امیدواریم بتواند از بروز این نوع صدمه مغزی در انسان هایی كه تحت درمان سرطان مغز قرار می گیرند، جلوگیری كند.
در كنار یك عامل درمانی بالقوه كه گیرنده "CR۳" را طی پرتودرمانی مسدود كند، یك رویكرد كلی تر می تواند میزان واكنش سیستم ایمنی بدن را طی جلسات پرتودرمانی كم كند.
پرتودرمانی یا رادیوتراپی یكی از مهم ترین شاخه های فیزیك پزشكی است. پرتودرمانی به درمان بیماری با استفاده از پرتوهای نافذ مانند پرتوهای ایكس و آلفا و بتا و گاما كه یا از دستگاه تابیده می شوند یا از داروهای حاوی مواد نشاندار شده ساطع می شوند، می گویند.
پرتودرمانی استفاده از پرتوهای یون ساز برای از بین بردن یا كوچك كردن بافت های سرطانی است. در این روش در اثر صدمه DNA، سلول های ناحیه درمان(بافت هدف)تخریب و ادامه رشد و تقسیم غیر ممكن می شود. باآنكه پرتو علاوه بر سلول های سرطانی به سلول های سالم هم صدمه می رساند، ولی اغلب سلول های سالم بهبودی خویش را باردیگر بدست می آورند. هدف از پرتو درمانی از بین بردن حداكثر سلول های سرطانی با حداقل صدمه به بافت های سالم می باشد.
كاربرد اصلی پرتو درمانی در معالجه یا تقلیل امراض سرطانی می باشد. دیگر كاربردهای آن هم از بین بردن سلول های سرطانی و ضایعات ارگان های مختلف، بازتوانی و بهبود اعضای بدن بیمار(همچون كبد، كلیه، پروستات) پیشگیری گسترش ضایعات اعضا و كاهش علایم بیماری(همانند درد) است.
دستگاه ها و ابزارهای مختلف و گوناگونی برای درمان و توانبخشی بیمار توسط مهندسان پزشكی ساخته شده و در اختیار پزشكان قرار گرفته است. یكی از این دستگاه های مهم و پركاربرد رادیوتراپی یا پرتودرمانی می باشد. به بیانی دیگر پرتودرمانی، استفاده از اشعه پر انرژی(معمولاً اشعه X) به منظور از بین بردن سلول های سرطانی و ضایعات ارگان های مختلف می باشد. به صورت كلی رادیوتراپی را به سه قسمت رادیوتراپی خارجی، رادیوتراپی داخلی(براكی تراپی) و رادیوتراپی سیستمیك تقسیم می كنند. سلول های سرطانی در مقایسه با سلول های سالم به رادیوتراپی حساسیت بیشتری نشان می دهند و در نتیجه تعداد بیشتری از آنها از بین خواهند رفت البته رادیوتراپی بر سلول های سالم ناحیه درمان هم تاثیر می گذارد اما آنها برخلاف سلول های سرطانی معمولاً بهبود یافته یا به سرعت خویش را ترمیم می كنند.
اصولاً در این دستگاه ها برای شناسایی و مكان یابی تومور و بافت مورد نظر برای دریافت پرتو از انواع مختلف پرتونگاری استفاده می گردد كه شاید بتوان مرسوم ترین آنها را پرتونگاری مقطعی تخمینی(CT)، تصاویر رزونانس مغناطیسی(MRI) و اخیراً پرتونگاری مقطعی نشر پوزیترون(PET) معرفی نمود. حال بعد از شناسایی موقعیت بافت مورد نظر بایستی مرحله شبیه سازی را شروع نمود كه بر مبنای آن آناتومی بیمار برنامه ریزی می شود. استفاده از پرتو در درمان سرطان یك فرآیند پیچیده است كه در برگیرنده متخصصان آموزش دیده و تعداد زیادی از عوامل به هم پیوسته است.
متخصصین رادیوتراپی انكولوژی، متخصصین فیزیك پزشكی، دوزیمتریست و متخصصین رادیوتراپی(پرتوپزشكی) سال ها دنبال لوازم و ابزار كه به این فرآیند، بویژه در موقعیت یابی تومور، برنامه درمانی، اجرای درمان، و تحقیق كمك كنند، می گشتند. دقت در رادیوتراپی بسیار مهم می باشد چونكه نتایج بالینی و تجربی نشان می دهند كه كنترل تومور و پاسخ نرمال بافت می تواند یك عامل مهم در مقدار پرتو افشانی باشد و بنابراین، تغییرات كوچك در مقدار درمانی می تواند منجر به نتایج بزرگی در پاسخ تومور یا بافت نرمال شود. بعلاوه، دوزهای تجویز شده درمانی تومور معمولاً الزاماً به دوزی كه برای بافت نرمال قابل تحمل است، نزدیك است. ازاین رو برای درمان بهینه، دوز پرتوافشانی باید با دقت بسیار بالا صورت گیرد.
نزدیك دو سوم از بیماران سرطانی در جریان مداوای خود از پرتودرمانی استفاده می نمایند.
این مطالعه در مجله Science Reports انتشار یافته است.
منبع: بیست و یكم
این مطلب بیست و یکم را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب